Arhitektura: Folic architects tim- Branislav Folić, Ana Uskoković, Marija Martić, Nađa Ninković, Mihailo Simić, Miloš Nedić
Vizuelizacija: Aleksandar Ćopić
Investitor: Brankov Business Centar doo
Izdavanjem građevinske dozvole za rekonstrukciju zgrade bivše Beobanke na Zelenom vencu u Beogradu, konačno se na mapu Beograda vraća zdanje arhitekte Milice Šterić, jedne od prvih žena arhitekata posleratnog modernizma u Srbiji. Njeno remek delo bila je ova, nekadašnja poslovna zgrada Energoprojekta, kasnije poznata kao Beobanka, koja i danas ima posebno mesto u srpskoj građevini i arhitekturi zbog formata i konstrukcije.
Osvrt na istorijat objekta
Zgrada na uglu ulica Zeleni venac i Carice Milice, podignuta je u periodu od 1956. do 1960. godine, kao poslovna zgrada preduzeća „Energoprojekt“ prema projektu arhitekte Milice Šterić, kao najbolje arhitektonsko delo 1960. godine u Srbiji, za koje je autorka dobila u to vreme izuzetno značajno priznanje u oblasti arhitekture – Sedmojulsku nagradu.
Predstavlja jedan od prvih poslovnih objekata na kojem je primenjen metod sklapanja modularne fasade od metala i stakla, odnosno zid – zavese koja je upotrebljena kao osnovna komponenta arhitektonskog izraza. Jasna geometrijska forma, proporcije objekta, boja i tekstura materijala, originalni osnovni raster i sekundarna podela predstavljaju elemente koji su neraskidivo povezani u prezentovanju rane faze razvoja zida – zavese u beogradskoj arhitekturi. Transparentnost objekta kombinovana sa kolorističkom razigranošću, uz razuđenost osnovnih masa kubičnih formi sa jednom od njih kao visinskim akcentom, poslužila je kao odličan model uklapanja nove arhitekture u stari gradski ambijent zatvorenih blokovskih prostora. Primeri iz naredne decenije svojim pozivanjem na arhitekturu i likovni izraz „Energoprojekta“ i danas potvrđuju uspelost njegovog rešenja.
Sadašnji izgled i stanje objekta predstavlja dograđena, napuštena armirano-betonska skeletna konstrukcija, koja već duže vreme stoji ogoljena i izložena negativnom uticaju atmosferilija i propadanju. Ono je nastalo usled demontiranja fasadne obloge kao posledica prethodnog zahteva za sanaciju i rekonstrukciju fasade, koji duži niz godina nije realizovan.
U okviru kulturnog dobra valorizovana je kao objekat posebnih, arhitektonsko – urbanističkih i kulturno – istorijskih, vrednosti za koji je merama zaštite Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda predviđeno očuvanje postojećeg horizontalnog i vertikalnog gabarita, konstruktivnog sklopa i primenjenih materijala, potom stilskih odlika, dekorativnih elemenata i ukupnog likovnog izraza.
Reč autora
Rešenje oblikovanja, proizišlo je iz više iteracija i analize navedenih vrednosti projekta Milice Šterić, odnosa proporcija, kako elemenata na fasadi, tako i odnosa samih objekata, u svemu prema uslovima Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.
Jasno smo definisali obe volumetrije, akcentujući vertikalnost kule i stabilnost aneksa, međusobno ih povezujući zajedničkim motivom, istaknutim horizontalama. Proporcionalna veza između dva volumena, narušena prethodnom dogradnjom dve etaže, ponovo je uspostavljena intervencijom na oblikovanju fasade aneksa, koji sada dobija svoj oslonac i spušta se do terena.
Naglašena horizontala, nekada oblikovana kroz parapete, morala je da bude premeštena u zonu između spratova, poštujući nove protivpožarne propise. Na ovaj način omogućen je neometan pogled iz objekta punom spratnom visinom – od poda do plafona, čime je iskorišćen potencijal lokacije.
Ram kule, u svom oblikovanju potpuno netaknut kao element, zatvoren i čvrst, naglašava njenu geometriju, dok je frontalna fasada, klasična zid-zavesa, projektovana sa ukrasnim pokrivnim kapama, na način kojim će se u najvećoj meri ponoviti materijalizacija i autentični opšti izgled objekta. Prozračna je i odaje utisak lakoće. Ustanovljen je ritam polja, koji je prilagođen postojećem konstruktivnom sistemu.
Zadržana je izvorno poslovna namena objekta prilagođena savremenim potrebama, uz očuvanje osnovnih vrednosti funkcionalnog sklopa autentičnog objekta.
Svi predviđeni radovi na rekonstrukciji, adaptaciji i sanaciji objekta, a za koje radove je nadležni organ izdao Rešenje o odobrenju izvođenja radova,su u okviru gabarita i volumena autentičnog objekta.
